Šo nam rade naši u Makedoniji?
tekst : Ljerka Toth Naumova
foto: Nacionalna opera i balet Skopje
Skopje/ Promocija dvojezične monografiije „Lovro Matačić“ na hrvatskom i engleskom jeziku autorice i muzikologinje Ane Vidić održana je 4. studenog u Nacionalnoj operi i baletu i Flharmoniji u Skopju.
Nakladnik knjige je Fondacija „Lovro i Lili Matačić“ iz Zagreba.
Promotori knjige bili su dr.sc. Julijana Papazova (muzikologinja) i Josip Nalis, generalni tajnik Fondacije „Lovro i Lili Matačić“ iz Zagreba.
Direktor Nacionalne opere i baleta Vaso Ristov pozdravio je nazočne i istakao da je ova promocija posvećena čovjeku koji je poznat kao “duhovni otac makedonske opere “.
Govorio je kako je spletom društveno – političkih i životnih okolnosti već istaknuti i afirmirani umjetnik Lovro Matačeć 1948. godine došao u Skopje u kome boravi do 1953. godine. Taj njegov boravak je obilježen formiranjem makedonskih kulturnih institucija –Opere i Filharmonije gdje postavlja više djela standardnog repertoara.
Poslije obraćanja direktor Vaso Ristov poklonio je Josipu Nalisu originalni plakat izvedbe opere “Boemi” u Skopju održanoj 1950. godine.
Prema riječima direktorice Filharmonije Tine Ivanove koja se potom obratila, Maestro Matačić s pravom je nosio naziv “magični dirigent” budući mnogi svjedoci njegovog vremena znaju reći kako je na sceni pravio istinite magije.
Promotorica knjige ,makedonska muzikologinja, dr.sc.Julijana Papazova u svome izlaganju istaknula je da je riječ o drugoj monografiji Lovre Matačića.
Prvo izdanje autorice Eve Sedak datira iz 1996. godine,a drugo muzikologinje Ane Vidić predstavlja nadogradnju podataka prve monografije, jedan narativni prikaz životnog puta jednog od vodećeg europskih dirigenata XX stoljeća.
Autorica se odlučila na biografski narativ, obogaćen novim, prije nedostupnim materijalima koji će upotpuniti saznanja o maestrovom životu i karijeri.
Svoje obraćanje promotorica je nastavila kratkim prikazom poglavlja knjige. Zadržala se na poglavlju naslovljenom “Prisilni rad i ili novi početak” gdje je opisana Matačićeva sjajna karijera i buran život u Skopju u vremenu od 1948. do 1953. godine. Matačić je vodio pripreme a prema dogovoru, dirigirali su Todor Skalovski, te Matačićevi tamošnji učenici Kiril Spirovski i Trajko Prokopiev.
Pod njegovim nadzorom upriličena je 2. srpnja 1948. godine opera „Orfej“ pod ravnjanjem Todora Skalovskog i s Anonom Lipšom Tofović u ulozi Orfeja. Tijekom njegovog rada u Skopju postavljeno je petnaest opera pod njegovim nadzorom, a s Filharmonijom Matačić dirigira djela kao “Faust Simfonija” od Franc Lista, “Pjesme za mrtvu djecu” od Glen Milera i druge. To se razdoblje smatra zlatnim dobom makedonske Opere.
Dr.sc. Papazova govorila je o interesantnim ilustracijama knjige koje dopunjuju vizuelnu karijeru Matačića preko privatnih fotografija, koncertnih fotografija, plakata od koncerata u Vieni, Zagrebu, Milanu, Skopju i dr.
Glavna poruka promocije ove monografije bila je da se Maestro Lovro Matačić izdvaja kao značajna figura u makedonskoj kulturnoj muzičkoj povijesti. Donio je progres ne samo orkestru makedonske Filharmonije, nego i visokoj razini muzičkog života zemlje.
Generalni tajnik Fondacije “Lovro i Lili Matačić” iz Zagreba Josip Nalis na promociji je rekao da je riječ o knjizi koja opisuje život i djelo najvećeg hrvatskog dirigenta Lovre Matačića, u kojoj se može sagledati neki nepoznati detalji iz njegove biografje i dati novo svjetlo za već poznate faktore o njemu.
Osim promocije knjige, u Nacionalnoj operi i baletu otvorena je izložba na četiri panoa na kojima je preko fotografija i kratkog teksta opisan rad Maestra Matačića. Na njima se vide 11 originalnih plakata operskh i baletskih predstava u kojima se Matačić javlja kao dirigent i režiser.
Predstavljanju monografije „Lovro Matačić„ nazočili su hrvatska veleposlanica gospođa Nives Tiganj i gospođa Ana Vućić iz hrvatskog veleposlanstva u RSM, istaknuti umjetnici, predstavnici muzičkih institucija, profesori Muzičke akademije,muzikolozi,velikii broj medija,kao i nekoliko članova Zajednice Hrvata u Sjevernoj Makedoniji.